اهمیت فیلمنامه در سینما: از هالیوود تا ایران

لطفا فیلمنامه نویسی را شوخی نگیرید!

میزهنری / سینما در جهان وقتی پیشرفت سریع پیدا کرد و محبوب مردم شد که هنر و فن فیلمنامه نویسی به صورت اصولی و حرفه ای رواج یافت.
اهالی فن در جهان و ایران،بارها و بارها گفته و نوشته اند که فیلمنامه نویسی پایه و اساس هر فیلمی است.آن قدر این مهم تکرار شده که ملکه ذهن همه بوده و هست.
استادان بزرگ سینما همیشه اذعان داشته و می دارند که از یک فیلمنامه خوب،می توان فیلم بد ساخت،اما از یک سناریوی بد به هیچ وجه نمی شود فیلم خوب تولید کرد.
این سخن اهمیت فیلمنامه را صدچندان کرده است.
دهه های ۵۰،۴۰،۳۰ و ۶۰قرن بیستم میلادی، به خصوص دو دهه آخر،دوران اوج فیلمنامه نویسی بود.
این به آن معنا نیست که در دهه های بعد فیلمنامه خوب وجود نداشته،بلکه منظور آن است که در آن زمان داستان، محور فیلم ها بود،اما امروز تکنولوژی و سخت افزارها و نرم افزارها بر داستان چیره شده و داستان رو به ضعف نهاده است.
کمتر فیلمسازی گفته و می گوید که مرگ فیلمنامه فرا رسیده.
همچنان سینما محتاج فیلمنامه بوده و خواهد بود.
متاسفانه در ایران هنر و فن فیلمنامه نویسی را جدی نگرفته و نمی گیرند،هر تازه از راه رسیده ای نیز ادعای فیلمنامه نویسی دارد.
کار به جایی رسیده که در جشنواره فیلم فجر امسال هیات داوری،هیچ فیلمنامه ای را مستحق دریافت سیمرغ ندانست!
در ایران،همه گفته و می گویند که ضعف اصلی سینما فیلمنامه است،اما کسی نمی گوید مشکل چیست؟چه رسد به اینکه برای رفع این معضل راهکاری ارائه دهد!
یکی از مشکلات بزرگ فیلمنامه در ایران، این است که هر کارگردانی،چه باتجربه و چه جوان،اصرار دارد فیلمنامه را خودش بنویسد.
این اشتباه محض است.در هالیوود و دیگر کشورهای صاحب سینما نیز کمتر کارگردانی است که فیلمنامه اثر را خودش بنویسد.
کارگردانان بزرگی مانند:جان فورد،آلفرد هیچکاک، استیون اسپیلبرگ و… اکثر آثارشان را بر اساس فیلمنامه نویسندگان کاربلد ساخته اند.
این مهم به این دلیل است که بزرگان سینمای جهان واقف بوده و هستند که دنیای فیلمنامه نویسی با دنیای کارگردانی از زمین تا آسمان متفاوت است.
آن فیلمسازانی که سناریوی کارشان را نوشته و می نویسند،به خاطر این است که پیش از کارگردانی،فیلمنامه نویس خوبی بوده اند،مانند کوئنتین تارانتینو.
در ایران نیز مرحوم علی حاتمی،ناصر تقوایی،بهرام بیضایی و…نویسندگان بزرگی بوده و هستند.
دوباره تکرار می کنم که فیلمنامه نویسی کار هرکسی نبوده و نیست.لطفا آن را شوخی نگیرید!

سیدرضا اورنگ