«روز واقعه» چگونه پرچم‌دار روایت عاشورا در سینما شد؟
فیلم سینمایی «روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی و نویسندگی بهرام بیضایی یکی از برجسته‌ترین آثار سینمای ایران در ژانر مذهبی- تاریخی محسوب می‌شود.
به گزارش میزهنری،به نقل از روابط عمومی موزه سینمای ایران، « روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی و نویسندگی بهرام بیضایی که در سال ۱۳۷۳ ساخته شد، روایتی هنرمندانه از واقعه عاشورا ارائه می‌دهد و توانست در سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر ۵ سیمرغ بلورین ازجمله جایزه بهترین فیلم را کسب کند.
داستان شکل‌گیری این فیلم به سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ بازمی‌گردد، زمانی که عبدالله اسفندیاری و محمد بهشتی در تلویزیون طرح اولیه داستان جوان مسیحی که به کربلا می‌آید و مسلمان می‌شود را مطرح کردند. این طرح ابتدا به داریوش فرهنگ سپرده شد و سپس بهرام بیضایی در سال ۱۳۶۱ فیلمنامه را نوشت که در سال ۱۳۶۳ توسط انتشارات ابتکار چاپ شد.
این فیلمنامه چند سال بدون کارگردان باقی ماند و بسیاری از کارگردانان به دلیل عظمت موضوع به سراغ آن نرفتند. حتی خود بیضایی که بسیار مشتاق کارگردانی این اثر بود، به دلایل سیاسی و حساسیت‌های موجود نتوانست پشت دوربین آن قرار بگیرد تا سرانجام شهرام اسدی پس از خواندن فیلمنامه بلافاصله تصمیم به ساخت آن گرفت.
«روز واقعه» روایتگر داستان عبدالله (با بازی علیرضا شجاع‌نوری)، جوانی نصرانی است که تازه به اسلام گرویده و عاشق راحله (لادن مستوفی)، دختر زید شده است. در مراسم عروسی آن‌ها، عبدالله ندایی غیبی می‌شنود که او را به یاری می‌طلبد: «کیست که مرا یاری کند؟» او بیابان‌ها را طی می‌کند و در عصر عاشورا خود را به کربلا می‌رساند، جایی که «حقیقت» را بر سر نیزه می‌بیند.
بهرام بیضایی از سفر عبدالله به کربلا به عنوان نمادی از جستجوی حقیقت استفاده می‌کند. «روز واقعه» با حضور چهره‌های درخشان سینمای ایران ساخته شده است. علیرضا شجاع‌نوری، لادن مستوفی، عزت‌الله انتظامی، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز، مهدی فتحی و حسین پناهی ازجمله بازیگران این فیلم هستند.
موسیقی متن اثر ساخته مجید انتظامی که برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن شد، به خوبی توانسته فضای عرفانی و تراژیک فیلم را تقویت کند. فیلمبرداری مازیار پرتو و اصغر رفیعی‌جم نیز با ترکیب نورپردازی و کادربندی‌های حساب‌شده، فضای بیابان‌های کربلا را به شکلی تأثیرگذار به تصویر کشیده است.
یکی از نقاط قوت اصلی فیلم، پرداختن به واقعه کربلا به عنوان یک تراژدی انسانی فراتر از مرزهای جغرافیایی و زمانی است.
«روز واقعه» توانسته است به خوبی میان عناصر هنری سینما و مضامین عمیق مذهبی تعادل برقرار کند. برخلاف بسیاری از فیلم‌های مذهبی که ممکن است به سمت شعارزدگی یا ساده‌انگاری سقوط کنند، این اثر با ظرافت تمام از نمادگرایی و استعاره بهره می‌برد.
بهرام بیضایی با نگارش این فیلمنامه اثری خلق کرده که حتی پس از گذشت سه دهه از ساخت فیلم، همچنان به عنوان معیاری برای فیلمنامه‌نویسی مذهبی در سینمای ایران محسوب می‌شود. ساختار روایی قوی، شخصیت‌پردازی عمیق و دیالوگ‌های پرمحتوا از ویژگی‌های بارز این فیلمنامه است.
پس از گذشت نزدیک به سه دهه از ساخت «روز واقعه»، این فیلم همچنان به عنوان شاخص‌ترین اثر سینمای ایران در پرداختن به واقعه کربلا شناخته می‌شود.
همان‌طور که اشاره شد؛ فیلم «روز واقعه» در جشنواره فیلم فجر سیزدهم حضور درخشانی داشت و جوایز متعددی را از آن خود کرد:
سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای شهرام اسدی، سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن برای مجید انتظامی، سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی برای عبدالله اسکندری، سیمرغ بلورین بهترین فیلم دوم برای شهرام اسدی و سیمرغ بلورین بهترین صحنه‌آرایی به مجید میرفخرایی اهدا شد.
