نگاه فرمالیستی و استفاده ابزاری از شعر، بلای جان شعر امروز:
رضا اسماعیلی، شاعر و منتقد ادبی، در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار میزهنری، به بررسی وضعیت شعر و ادبیات امروز در مقایسه با سایر هنرها پرداخت.
اسماعیلی با اشاره به پیشینه و پشتوانه هزار ساله شعر فارسی، گفت: شعر و ادبیات در مقایسه با سایر هنرها با وجود تمام محدودیت ها و محرومیت‌ها در جامعه امروز از وضعیت مطلوب تری برخوردار است. دستاوردهای ما در حوزه شعر و ادبیات بیش از دیگر عرصه های هنری قابل بررسی است، چون شعر گنجینه ای معنوی و یکی از هنرهای ریشه دار و اصیل ایرانی است.
وی با این حال، اذعان داشت: با تمام تلاش هایی که بعد از انقلاب شد، هنوز در ساحت «شعروادبیات» به نقطه مطلوب و مقبول نرسیده‌ایم.
اسماعیلی در مورد آثار هجدهمین دوره جشنواره شعر فجر گفت: «آثار این دوره از جشنواره از منظر «کمی» از رشد خوبی برخوردار بود. چاپ هزاران عنوان مجموعه شعر در سال ۱۴۰۱ گواه صادقی بر این ادعاست. بی هیچ اغراقی، شعر امروز به‌خصوص شعر جوان از نظر فرم، ساختار و تکنیک در جایگاه شایسته‌ای قرار گرفته است. در شعر شاعران جوان شاهد خلاقیت‌ها و نوآوری‌های قابل تأملی در حوزه فرم و صورت شعر هستیم که غیرقابل انکار است.
این شاعر و منتقد ادبی در ادامه به ضعفی در شعر امروز اشاره کرد و گفت: ولی در ساحت «تفکر» و «اندیشه» شعر جوان هنوز نتوانسته است به جایگاه مطلوب و قابل قبولی دست پیدا کند.
اسماعیلی دلیل این موضوع را نگاه فرمالیستی صرف به شعر و استفاده ابزاری از آن دانست و افزود: نقطه قوت شعر امروز، حضور فعال و باانگیزه بانوان شاعر است. این حضور امیدبخش می تواند در تحول مضمونی شعر امروز موثر باشد.
اسماعیلی در پاسخ به این سوال که برای برون رفت از وضعیت فعلی و تقویت عنصر اندیشه در شعر امروز چه باید کرد گفت:
ما به تقویت حوزه «نقد ادبی» و برگزاری دوره های آموزشی برای شاعران جوان در کنار برگزاری جشنواره های ادبی سخت نیازمندیم.در این دوره ها باید به «بازتعریف» شعر پرداخت. زیرا هنوز هم نگاه بسیاری از شاعران به شعر، نگاهی تفننی است. باید نگاه جامعه را به شعر و شاعری عوض کرد.متأسفانه حوزه نقد و نظریه پردازی ادبی، حوزه ای است كه در سال های بعد از انقلاب كمتر به آن توجه شده و به خاطر همين بي توجهي، آسيب های جدی بر پيكره شعر و ادبيات ما وارد شده است.
وی برگزاری نشست های تخصصی و هدفمند برای روزآمد كردن اين حوزه و انتقال تجربه ها به يكديگر را ضروری دانست و افزود: از دیگر کاستی های شعر روزگار ما، فاصله گرفتن از “معنا ” و فرو افتادن در گرداب «معناگریزی» و فرم محوری محض است. در آثار هجدهمین دوره شعر فجر نیز شاهد آثاری از این دست بودیم.
ادغام جشنواره تئاتر فجر معلولین: گامی مثبت در جهت حمایت از معلولین
دکتر حمید کاکاسلطانی، داور بخش فراگیر جشنواره فجر، در گفتگو بامیزهنری با اشاره به تجربه خود در داوری بیش از 250 جشنواره داخلی و بین‌المللی و عضویت در کانون منتقدان جهانی، گفت:
در سال 82 به همراه دکتر صادقی و ابتکار سرکار خانم دکتر فخری جشنواره تئاتر معلولین را تاسیس کردیم و خوشبختانه در حال حاضر بیش از 1200 گروه در سراسر کشور داریم و در برخی از جشنواره‌ها مثل جشنواره فجر، میزبان گروه‌های هنری از 15 کشور اروپایی هستیم. اگر چه تئاتر معلولین در ابتدا در انزوا بود، اما حالا توانسته به شکل فراگیر نظر مخاطبان را به خود جلب کند.
این داور بین‌المللی تئاتر تصریح کرد:
جشنواره تئاتر فجر معلولان عمدتا زیر نظر بهزیستی بود و در کنار جشنواره فجر برگزار نمی‌شد. اما با نگاه مثبت مسئولین، شاهد ادغام آنها هستیم.
وی در مورد جنبه‌های مختلف جشنواره تئاتر معلولین خاطرنشان کرد:
در این جشنواره سعی شده تا جنبه‌های هنردرمانی و تئاتر درمانی، تغییر نگرش جامعه و خانواده‌ها به معلولین و بهبود کیفیت زندگی آنها مدنظر قرار گیرد.
وی در مورد کارهای امسال جشنواره فجر نیز گفت:
خلاقیت‌های گروه‌های هنری در جشنواره امسال نشان داد اگر فرصت برابری به افراد معلول در همه زمینه‌ها داده شود می‌توانند نتایج خوبی را رقم بزنند. در جشنواره امسال شاهد کارهای کاربردی بودیم و گروه‌های هنری توانستند مشکلات خود را به گوش مسئولین برسانند. البته فلسفه و هدف جشنواره هم همین بوده و هست.
نغمه ناامیدی از شانزدهمین جشنواره فجر : ضعف در جذب، کیفیت پایین، فقدان خلاقیت
شیرین حاجی کریم لو، داور بخش مجسمه سازی شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، در گفتگو باخبرنگار میزهنری به انتقاد از نحوه جذب هنرمندان به جشنواره و کیفیت آثار ارسالی پرداخت.
وی با اشاره به مشکلات جدی جشنواره در جذب هنرمند، گفت:
مدیران باید برای جذب هنرمندان تلاش کنند. این نشان می دهد که آنها نیز با برخی سیاست های جشنواره آشنا نیستند!
حاجی کریم لو در خصوص کیفیت کارهای ارسال شده به جشنواره امسال، اظهار داشت:
متاسفانه اغلب کارها ضعیف بود. چرا که رشته تخصصی بیشتر افراد شرکت کننده مجسمه سازی نبود! کارها در حد یک گالری ساده بودند و نمی شد کیفیت آن ها را در سطح یک جشنواره کشوری دانست.
این داور باسابقه در خصوص راهکارهای ارتقای کیفیت جشنواره، پیشنهاد داد: بهتر است سیاست های کلان 10 ساله و جدی برای جشنواره تعیین شود تا سطح جشنواره بالا و بالاتر رود. در جشنواره امسال با مشکل نبود هنرمند در برخی رشته ها مواجه بودیم که امیدواریم با تمهیدات لازم این مشکل حل شود.
وی همچنین افزود: در فراخوان ها اجازه ابتکار عمل و آزادی بیشتری به هنرمندان داده شود تا بدون دغدغه بتوانند آثار خود را به جشنواره ارسال کنند. افراد بزرگ مجسمه سازی کشور نیز باید راهکارها و نظرات خود را به گوش مسئولین برسانند تا شاهد رشد و انگیزه بیشتر هنرمندان برای شرکت در جشنواره باشیم.
حاجی کریم لو در پایان با ابراز امیدواری نسبت به آینده جشنواره هنرهای تجسمی فجر، گفت: با برنامه ریزی صحیح و استفاده از نظرات کارشناسان و هنرمندان، می توان این جشنواره را به یکی از معتبرترین جشنواره های هنری در سطح بین المللی تبدیل کرد.
