سیاههای بر صحنه؛ فریاد خاموش علی رفیعی از پشت پرده هنر

دکتر علی رفیعی، کارگردان برجسته تئاتر، در واکنش به حواشی اخیر پیرامون فعالیتهایش، با یادداشتی تأملبرانگیز به نام “سیاههای بر وضعیت” در استوری اینستاگرام، سخنانی انتقادی و گزنده را مطرح کرد؛ سخنانی که بازتابدهنده سالها تجربه و دردهای پنهان او از شرایط حاکم بر عرصه هنر است.
به گزارش میزهنری،دکتر علی رفیعی، کارگردان برجسته تئاتر، با انتشار یادداشتی انتقادی به نام “سیاههای بر وضعیت” در استوری اینستاگرام خود، نسبت به شرایط حاکم بر هنر و تئاتر در ایران واکنش نشان داد. او در این یادداشت، با نگاهی عمیق به گذشته و مسیری که طی کرده، به چالشها و موانع موجود در عرصه تئاتر و سیاستهای فرهنگی پرداخت که به گفته او، هنر را سالیان طولانی به سمت نابودی سوق دادهاند.
رفیعی در این متن، به تأثیرات مخرب سیاستگذاریهای فرهنگی اشاره کرد و بیان داشت که فشارها و دخالتهای بیمورد، باعث شده بسیاری از همکاران و هنرمندان نتوانند آزادانه و آنگونه که شایسته است، بر صحنه تئاتر ظاهر شوند. او از عدم وجود امنیت شغلی برای بازیگران و گرایش آنها به پروژههای صرفاً تجاری بهعنوان نتیجه این سیاستها یاد کرد و خاطرنشان کرد: “فریاد من از بیمسئولیتی متولیانی است که مطلقاً درکی از اهمیت یک مکان ثابت برای گروههای تئاتری ندارند و نمیفهمند این فقدان، بازیگران را به سمت پروژههای صرفاً تجاری سوق میدهد.
وی در ادامه به تجربه شخصی خود اشاره کرد و گفت که علیرغم دعوتهای مکرر و اصرار برخی مدیران، از جمله مدیر وقت مرکز هنرهای نمایشی، تصمیم گرفته به دلایل اجتماعی و سیاسی از صحنه دور بماند. او این تصمیم را “مبتنی بر اراده و سخت توصیف کرد و تصریح کرد که در سالهای اخیر با دولت همکاری نکرده و تفاوتی در سیاستهای فرهنگی دولتها نیافته است. وی همچنین به انتشار بدون اجازه بخشهایی از صحبتهای شخصیاش در فضای مجازی اشاره کرده و تصریح کرده است: “اخلاق حرفهای حکم میکرد اگر قرار بود گفتگویی شخصی من نقل فضای مجازی و خبرگزاریها و یادداشتهای دیگر باشد، با اجازه و یا حداقل بهصورت کامل منعکس شود.
رفیعی همچنین به نبود مکانهای ثابت و مشخص برای گروههای تئاتری پرداخت و از مسئولانی که تنها یک “سوله” را بهعنوان فضای اجرای تئاتر به گروهها اختصاص میدهند، انتقاد کرد. او این مسئله را تقلیل نیاز حیاتی گروههای تئاتری دانست و افزود: خطاب به سکانداران دولتی میگویم امکاناتی که در دست شماست به ما تعلق دارد و من مطالبهگرم نه برای خود، برای همهی همکارانم، برای تئاتر، تا در این هرتآباد بیجان نشود.
این کارگردان باسابقه در بخشی دیگر از یادداشت خود به ممنوعیتها و محدودیتهایی که طی سالها بر او اعمال شده اشاره کرد. او بیان کرد که پس از برخی اجراها، آثارش پایین کشیده شدهاند و او به دلیل فعالیتهای هنریاش بارها با احکام مختلف از جمله زندان و جریمه مالی روبهرو شده است. او خطاب به مسئولان فرهنگی گفت: “وظیفهی شما فقط و فقط حمایت است، نه دخالت و نه اعمال محدودیت.”
این یادداشت دکتر علی رفیعی در پی انتشار بحثهایی در خصوص فعالیتهای او منتشر شد و واکنشهایی در میان اهالی تئاتر به همراه داشت.