گفتگو با بانوان هنرمند کشور «قسمت اول»

میزهنری در اولین گام از مجموعه گفتگوهای خود با بانوان هنرمند ایران، به سراغ سه چهره برجسته از عرصههای عکاسی، نقاشی و تئاتر عروسکی رفته است. در این گفتگوها، اختر تاجیک، گلشن سبزیزاده نوروزی و آزاده رسالتمنش از چالشها، دستاوردها و زیباییهای هنر خود سخن گفتهاند. روایتهایی که نگاهی عمیقتر به نقش بانوان در ارتقای فرهنگ و هنر کشور دارد.
عکاسی تئاتر، هنری فراتر از یک تصویر ساده
اختر تاجیک، عکاس پیشکسوت تئاتر ایران، در گفتگوی اختصاصی با میزهنری، از اهمیت و چالشهای عکاسی تئاتر سخن گفت. او عکاسی تئاتر را فراتر از ثبت یک تصویر ساده دانست و آن را هنری توصیف کرد که تجلی احساسات و روایت صحنههاست.به گفته تاجیک، عکاسان تئاتر نقش مهمی در تبلیغات و جذب مخاطب دارند. او تأکید کرد: «یک عکس خوب و هنرمندانه میتواند بهترین تبلیغ برای جذب مخاطب عام و جلب نظر منتقدان باشد. اما متأسفانه مشکلات اقتصادی و نبود امکانات مناسب، کار را برای عکاسان تئاتر دشوار کرده است.»
وی با اشاره به استاندارد نبودن سالنهای تئاتر و شرایط نوری، عکاسی تئاتر را هنری متفاوت و دشوار توصیف کرد که نیازمند سرعت، دقت، و درک عمیق داستان نمایش است. تاجیک افزود: «امروز اگر عشق و علاقه نباشد، عکاسی تئاتر دیگر وجود نخواهد داشت، چون کسی نمیتواند با این هنر امرار معاش کند.»
او همچنین از روند تجربی انتقال دانش در این عرصه انتقاد کرد و بر لزوم حمایت از عکاسان تأکید کرد. برگزاری نمایشگاههای عکس تئاتر و گالریهای مرتبط را راهکاری برای معرفی بهتر این هنر دانست و اظهار داشت: «ما باید تئاتر را بشناسیم، داستان نمایش را بدانیم و با درک اتفاقات، صحنهها را قاب کنیم.»
تاجیک در پایان تأکید کرد که عکاسی تئاتر باید مستقل از عکاسی سینما شناخته شود و نیازمند حمایت جدیتر از سوی جامعه هنری است.
هنر، پیوندی ازلی میان انسان و خدا
گلشن سبزیزاده نوروزی، هنرمند فعال در حوزه نقاشی و طراحی از شهرستان ایذه، در گفتوگو با خبرنگار ما از جایگاه هنر در زندگی انسان و تجربههای خود سخن گفت. او معتقد است که هنر همواره در کنار تاریخ و زندگی بشر حضور داشته و درک عمیق آن میتواند روح انسان را به بوستانی ناب تبدیل کند.سبزیزاده هنر را همکاری میان خدا و انسان میداند و بیان میکند: «خداوند اولین هنرمند جهان هستی است و هنر، تلاش انسان برای خلق زیبایی و امید است. زندگی بدون هنر بیروح است و هنر تجسمی، بهویژه نقاشی و طراحی، دریچهای به دنیای خلاقیت و ابداع باز میکند.»
او علاقهمندی خود به هنر را از کودکی توصیف کرده و توضیح میدهد که در خانوادهای هنرمند پرورش یافته است. پدرش که با هنر نقاشی آشنا بود، نقش مهمی در شکلگیری علاقه و مسیر هنری او ایفا کرد.
سبزیزاده معتقد است هنر نقاشی مرز نمیشناسد و هر اثری که خلق میشود، بازتاب احساسات فردی هنرمند است. به گفته او، نقاشی، ظرفیتی عظیم برای بیان عواطف و ایدهها دارد و هنرمندان خلاق میتوانند نگاه متفاوتی به جهان پیرامون داشته باشند.
او همچنین با اشاره به فعالیتهای هنری خود از برگزاری نخستین کارگاه طراحی شیرهای سنگی در سایت باستانی شهسوار ایذه و نمایشگاه تخصصی شخصیتهای شاهنامه سخن گفت. این نمایشگاهها که با استقبال چشمگیر مخاطبان همراه بودند، جلوهای از تلاشهای این هنرمند برای زنده نگه داشتن هنر بومی و اصیل ایرانی است.
گلشن سبزیزاده نوروزی از نگاه ضعیف مسئولان به هنرهای تجسمی انتقاد کرده و میگوید: «هنر نقاشی پروسهای بسیار سنگین است و نیاز به آگاهی، خلاقیت و آرامش درونی بالایی دارد. متأسفانه هنوز نگاه مسئولان و متولیان فرهنگی به این هنر جایگاه درخوری نیافته است.»
او با بیان آرزوی شکوفایی هنرهای تجسمی، از مسئولان درخواست دارد که حمایت بیشتری از هنرمندان و آثار تجسمی به عمل آورند و فرصتی برای رشد این هنر ارزشمند فراهم کنند.
سبزیزاده به نقل از حکیم فردوسی میگوید: «هنر مردمی باشد و راستی، زکژی بود کمی و کاستی. هنرمند را شاد و نزدیک دار، جهان بر بداندیش تاریک دار.» او امیدوار است روزی هنر نقاشی و سایر هنرهای تجسمی در میان مردم و مسئولان جایگاه واقعی خود را بیابد و راه را برای پرورش استعدادهای هنری نسلهای آینده هموار سازد.
تئاتر عروسکی، زندهترین یادگار دوران کودکی
“بیایید عروسکها را فراموش نکنیم، آنها زندهاند!” این شعاری است که آزاده رسالتمنش، مدرس نمایش خلاق و کارگردان تئاتر کودک و نوجوان، سالها با آن زیسته است. او در گفتوگو با میزهنری درباره وضعیت تئاتر عروسکی در ایران گفت: تئاتر عروسکی در کشورمان هنوز مظلوم واقع شده است. اگرچه در جشنوارهها کمکم جایگاهش را پیدا کرده و توجهاتی به آن شده، اما در کلیت، این شاخه از هنر همچنان در حاشیه قرار دارد.
این هنرمند اصفهانی با اشاره به تأثیر تئاتر عروسکی بر رشد خلاقیت و یادگیری کودکان افزود: بچهها با عروسکها زندگی میکنند، عروسکها را زنده میبینند و از طریق آنها مفاهیم آموزشی را بهتر درک میکنند. این در حالی است که بودجهها بیشتر صرف تئاترهای صحنهای و خیابانی میشود و عروسکها در میان این دسته از هنرها گم شدهاند.
او معتقد است که نبود حمایت مالی، کمبود نیروی متخصص و هزینههای بالای ساخت عروسکها از چالشهای مهم این هنر است. ساخت عروسکها هزینهبر است و بسیاری از کارگردانان و تهیهکنندگان به دلیل این هزینهها، وارد این عرصه نمیشوند. متأسفانه، تئاتر عروسکی به سمت سرمایهداری پیش رفته است؛ هرکس سرمایه بیشتری داشته باشد، کارش زیباتر و حرفهایتر خواهد بود.
رسالتمنش از جشنوارههایی چون “عروسکخونه” و جشنوارههای تئاتر کودک همدان و تهران مبارک بهعنوان گامهایی مثبت برای حمایت از تئاتر عروسکی یاد کرد. او با قدردانی از مدیران این جشنوارهها گفت: برگزاری جشنوارههای تخصصی، به دیده شدن هنرمندان عروسکی و احیای این هنر کمک کرده است. امیدوارم جشنوارههای دیگری مانند جشنواره تئاتر اصفهان نیز بخشی را به تئاتر عروسکی اختصاص دهند.
این کارگردان باسابقه با اشاره به اثرات عمیق آثار عروسکی ماندگاری چون “کلاه قرمزی” و “شهر موشها” بر نسلهای گذشته، خواستار توجه بیشتر مسئولان به این هنر شد. او تأکید کرد: “عروسکها، نمادی از دوران کودکی و خاطراتمان هستند. اگر آنها را فراموش کنیم، بخشی از هویت و گذشته خود را از دست خواهیم داد.
رسالتمنش در پایان با بیان اینکه تئاتر عروسکی ظرفیتهای زیادی برای آموزش در مدارس دارد، از مدیران و مسئولان خواست که با حمایتهای مالی و آموزشی، جایگاه والاتری برای این هنر فراهم کنند.
“سپاس از همراهیتان”