یک یادداشت !
جشنواره موسیقی فجر هر ساله به عنوان مهم‌ترین رویداد موسیقایی کشور برگزار می‌شود، اما همواره بخش‌هایی از این هنر گسترده و مردمی در آن جایی ندارند. در حالی که اجرای خیابانی در بسیاری از نقاط جهان به رسمیت شناخته شده و حتی در جشنواره‌های معتبر جایگاه ویژه‌ای دارد، در ایران همچنان نادیده گرفته می‌شود.
به گزارش میزهنری،سیدرضا اورنگ، منتقد هنری، در یادداشتی به بررسی وضعیت نوازندگان خیابانی و جایگاه آنان در موسیقی ایران پرداخته است.
وی موسیقی را به رودخانه‌ای تشبیه کرده که همواره در جریان بوده و خواهد بود و معتقد است که هیچ سدی نمی‌تواند جلوی حرکت آن را بگیرد. به گفته اورنگ، نوازندگان خیابانی بخشی از این جریان مستمر موسیقی هستند که در سراسر جهان، از جمله ایران، به هنرنمایی می‌پردازند.
تحول در نوازندگی خیابانی
این منتقد هنری با اشاره به گذشته نوازندگی خیابانی در ایران، بیان کرده است که در گذشته، اغلب نوازندگان خیابانی را نابینایان هنرمندی تشکیل می‌دادند که به دلایلی امکان حضور در گروه‌های رسمی موسیقی را نداشتند. سازهایی همچون آکاردئون، ویولن و نی، از جمله سازهای رایج در میان این نوازندگان بود. اما امروزه، تغییرات محسوسی در این عرصه دیده می‌شود.
در سال‌های اخیر، گروه‌های نوازندگی خیابانی با تنوع بیشتری در سازها، از جمله تار، گیتار، سنتور و پرکاشن، در سطح شهرها به اجرا می‌پردازند. بسیاری از این نوازندگان، فارغ‌التحصیلان رشته موسیقی از دانشگاه‌ها و مراکز هنری هستند که به دلیل محدودیت‌های موجود، امکان حضور در ارکسترهای رسمی را نیافته‌اند.
موانع پیش روی نوازندگان خیابانی
اورنگ در یادداشت خود به مشکلات و چالش‌هایی که نوازندگان خیابانی با آن مواجه‌اند، پرداخته است. به گفته او، در برخی موارد، رقابت سالم در عرصه موسیقی جای خود را به روابط و نفوذ مالی داده و باندهای قدرتمند موسیقی، بخش عمده‌ای از اجراهای رسمی را در انحصار خود دارند. این امر سبب شده تا بسیاری از هنرمندان مستعد، امکان حضور در صحنه‌های رسمی را از دست بدهند و به اجرای خیابانی روی آورند.
حمایت از نوازندگان خیابانی، ضرورتی برای آینده موسیقی
این منتقد هنری معتقد است که برخورداری از حمایت‌های دولتی، می‌تواند شرایط را برای هنرمندان خیابانی بهبود ببخشد. وی با اشاره به جشنواره موسیقی فجر که از ۲۳ بهمن‌ماه آغاز می‌شود، این پرسش را مطرح کرده که چرا نوازندگان خیابانی در این رویداد مهم که به تمامی اهالی موسیقی تعلق دارد، جایی ندارند؟
اورنگ پیشنهاد داده است که معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای مرتبط، شرایطی را فراهم کنند تا نوازندگان خیابانی نیز در جشنواره‌های رسمی حضور داشته و امکان رقابت پیدا کنند. همچنین، پیشنهاد شده است که مکان‌های مشخصی برای اجرای این هنرمندان در نظر گرفته شود تا آنان بتوانند در شرایطی مناسب به هنرنمایی پرداخته و کسب درآمد کنند.
لزوم توجه به آینده موسیقی خیابانی
وی در پایان یادداشت خود تأکید کرده است که نادیده گرفتن هنرمندان خیابانی، می‌تواند در آینده مشکلات بیشتری برای موسیقی ایران ایجاد کند. به گفته او، همان‌گونه که گروه‌های نمایش خیابانی در جشنواره‌ها حضور دارند، باید برای موسیقی خیابانی نیز جایگاهی در نظر گرفته شود. در غیر این صورت، بی‌توجهی به این بخش از هنر موسیقی، در آینده‌ای نه چندان دور، چالش‌های جدیدی را به همراه خواهد داشت.
