به بخش نگاه هفته خوش آمدید
در هفته‌ای که گذشت، رویدادهای متنوعی در حوزه فرهنگ و هنر رقم خورد؛ از اعلام فراخوان‌های تازه در عرصه موسیقی، هنرهای تجسمی و تئاتر گرفته تا برگزاری جشنواره‌ها، نشست‌ها، رسیتال‌ها و تغییرات مدیریتی در نهادهای فرهنگی. این گزارش از گروه فرهنگ و هنر میزهنری، مروری است بر مهم‌ترین اخبار و تحولات فرهنگی‌ـ‌هنری ایران و جهان که توجه علاقه‌مندان را به خود جلب کرده‌اند.
همراه ما باشید تا با جزئیات بیشتر این رویدادها آشنا شوید.
موسیقی و هنرهای تجسمی
▪︎ فراخوان بخش عکس ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم و عکس «پنج» اعلام شد. مهلت ارسال آثار تا اول مرداد از طریق سایت ۵photoaward.com/upload-photo است. عکس‌ها باید در حوزه فاین آرت باشند.
▪︎ رسیتال پیانوی فریدون ناصحی ۱۸ اردیبهشت در تالار وحدت برگزار شد. او آثار شوبرت، شوپن، لیست و دیگر آهنگسازان کلاسیک را اجرا کرد.
▪︎ خانه موسیقی ایران مستر کلاس آموزش پیانو با تدریس کلارا بوکوچاوا را در روزهای ۲۷ اردیبهشت و ۳ خرداد به صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌کند.
▪︎ شش کودک و نوجوان ایرانی در نمایشگاه بین‌المللی نقاشی نوازاگورا بلغارستان دیپلم افتخار کسب کردند. این نمایشگاه با حضور ۳۰۶۶ اثر از ۳۳ کشور برگزار شد.
▪︎ پیش‌نویس سند هنر رضوی در شورای هنر بررسی شد. وزیر ارشاد بر اهمیت پیوند ایرانیت و اسلامیت از طریق این میراث هنری تأکید کرد.
▪︎ هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان در چهار بخش اصلی و یک بخش ویژه برگزار می‌شود. مهلت ارسال آثار از ۲۷ اردیبهشت تا ۲۸ خرداد است.
▪︎ فراخوان نخستین جشنواره ملی عکس «خانواده ایرانی» منتشر شد. این جشنواره با محوریت ارزش‌های خانواده و با مشارکت معاونت زنان ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود.
▪︎ نمایشگاه «نقاشی بازی» اثر هنرجویان آرزو آزادی و الهام نیاورانی از ۱۹ تا ۲۳ اردیبهشت در فرهنگسرای ارسباران برپا می‌شود.
▪︎ حمید جبلی، سیف‌الله صمدیان و مهدی آشنا داوری جشنواره عکس «خانواده ایرانی» را بر عهده دارند. این جشنواره خرداد ۱۴۰۴ در تهران برگزار می‌شود.
▪︎ آلبوم «غوث دوران» اثر فرشید کاکاوند با هشت قطعه در ژانر موسیقی عرفانی آماده انتشار است. خواننده این آلبوم امید جلیلی است.
▪︎ هشت استاد برجسته موسیقی، هنرهای تجسمی و نمایشی در دومین دوره جایزه «سرو ایرانی» تجلیل می‌شوند.
▪︎ برگزیدگان جشنواره هنرهای تجسمی رضوی در مشهد معرفی شدند. این رویداد با هدف تولید آثار فاخر دینی و هنری برگزار شد.
کتاب و ادبیات
▪︎ کنگره ملی شعر «ایرانِ امام رضا(ع)» با محوریت اشعار رضوی و بخش ویژه شهید رئیسی آغاز به کار کرد. این رویداد که توسط مجمع شاعران اهل بیت(ع) و شهرداری تهران برگزار می‌شود، به قالب‌های مختلف شعر فارسی می‌پردازد و به برگزیدگان جوایز نقدی اهدا خواهد کرد. مهلت ارسال آثار تا ۲۵ اردیبهشت تعیین شده است.
▪︎ تغییرات مدیریتی در باغ کتاب تهران با انتصاب علی رمضانی به عنوان مدیرعامل جدید همراه بود. رمضانی که پیشتر مدیر خانه کتاب بود، اکنون مسئولیت یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی پایتخت را بر عهده گرفته است. این تغییر در راستای تحولات مدیریتی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران انجام شده است.
▪︎ جوایز ادگار آلن پو 2025 که معتبرترین جایزه ادبیات جنایی جهان محسوب می‌شود، به برندگان خود رسید. در این دوره، شارلوت واسل برای رمان «جمعیت حاضر» و هنری وایز برای «شهر مقدس» به عنوان بهترین آثار انتخاب شدند. این مراسم با حضور چهره‌های برجسته ادبیات پلیسی جهان در نیویورک برگزار شد.
▪︎ سازمان اسناد و کتابخانه ملی با چالش‌های جدی در جمع‌آوری اسناد دولتی مواجه است. رئیس این سازمان از مقاومت برخی نهادهای حکومتی در تحویل اسناد و حتی امحای غیرقانونی آنها خبر داد. این موضوع می‌تواند به از بین رفتن بخش مهمی از تاریخ معاصر کشور منجر شود.
▪︎ مراسم بزرگداشت مهرداد اوستا، شاعر و پژوهشگر فقید، با حضور جمعی از ادیبان و هنرمندان برجسته کشور در دانشگاه سوره برگزار شد. در این برنامه که با عنوان «حماسه‌خوان شعر و خرد» نامگذاری شده بود، وجوه مختلف شخصیت ادبی و علمی اوستا مورد بررسی قرار گرفت.
▪︎ نمایشگاه کتاب تهران امسال با نوآوری‌های جدیدی همراه است. طرح فروش ویژه کتاب‌فروشان پس از پایان نمایشگاه، از ۱۵ اردیبهشت در سامانه مجازی آغاز به کار کرده است. این طرح با تخصیص ۱۰۰ میلیارد ریال یارانه، به توسعه فرهنگ کتابخوانی کمک خواهد کرد.
▪︎ جایزه جدید ادبی به نام ساعد باقری توسط کانون مستقل آیینه پایه‌گذاری شد. این جایزه که قرار است به صورت سالانه برگزار شود، به پاسداشت یک عمر فعالیت ادبی و هنری ساعد باقری تأسیس شده است. فرآیند داوری توسط شاعران و ادیبان نامآشنا انجام خواهد شد.
▪︎ سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور گسترده ناشران داخلی و بین‌المللی آغاز به کار کرد. در این دوره، عراق به عنوان مهمان ویژه حضور دارد و حدود ۳۰ ناشر و چهره فرهنگی از این کشور در نمایشگاه شرکت کرده‌اند. برنامه‌های جنبی متنوعی نیز تدارک دیده شده است.
▪︎ معاون فرهنگی وزارت ارشاد از افزایش ۲۵ درصدی یارانه‌های نشر خبر داد. همچنین گزارش شده است که حدود ۶۰ هزار دانشجو برای بازدید از نمایشگاه ثبت‌نام کرده‌اند که نشان‌دهنده استقبال خوب از این رویداد فرهنگی است.
▪︎ پاویون هنر نمایشگاه کتاب تهران میزبان نشست‌های تخصصی در حوزه‌های تئاتر، ادبیات نمایشی و موسیقی خواهد بود. این برنامه‌ها با همکاری معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود و فرصت خوبی برای تبادل نظر هنرمندان و علاقه‌مندان فراهم کرده است.
▪︎ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بر ضرورت خودکفایی در تولید کاغذ تأکید کرد. وی با اشاره به تجربیات موفق کشورهایی مانند اندونزی، استفاده از فناوری‌های جدید مانند کاغذ سنگی را راه‌حلی برای کاهش هزینه‌های تولید کتاب دانست. این امر می‌تواند به توسعه بیشتر فرهنگ کتابخوانی در کشور کمک کند.
▪︎ انتشارات بنیاد سینمایی فارابی با ۵۲ عنوان جدید و تجدیدچاپ در سی و ششمین نمایشگاه کتاب تهران حضور دارد. این انتشارات آثار خود را با تخفیف ۲۰ درصدی در غرفه حضوری و به صورت مجازی عرضه می‌کند. علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید حضوری به غرفه این انتشارات در سالن شبستان مراجعه کنند و برای خرید اینترنتی به سامانه مجازی نمایشگاه کتاب مراجعه نمایند.
تئاتر
▪︎ نمایش‌های «ذرات آشوب» و «قربانگاه» در مجموعه تئاتر شهر به پایان رسیدند. «ذرات آشوب» با ۲۷ اجرا و جذب ۵۴۳۲ مخاطب به فروش ۱ میلیارد و ۵۹۳ میلیون تومانی دست یافت. «قربانگاه» نیز با ۲۳ اجرا و ۱۳۷۲ تماشاگر، ۲۱۰ میلیون تومان فروش داشت.
▪︎ آمار فروش و تعداد تماشاگران نمایش‌های مجموعه تئاتر شهر، تالار هنر و تماشاخانه سنگلج تا ۱۲ اردیبهشت منتشر شد. جزئیات دقیق این آمار از سوی روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی اعلام گردید.
▪︎ پانزدهمین دوره آکادمی تابستانی بین‌المللی تئاتر از ۲۸ تیر تا ۱۲ مرداد ۱۴۰۴ در ایتالیا برگزار می‌شود. این دوره با مدیریت دکتر یوری آلشیتز و حضور اساتید بین‌المللی، شامل کارگاه‌های تخصصی بازیگری و کارگردانی خواهد بود.
▪︎ معاون امور هنری وزیر فرهنگ در دیدار با وزیر فرهنگ تاجیکستان، از میزبانی گرم جشنواره تئاتر «نوروز» تقدیر کرد. در این مراسم از گروه نمایش ایرانی «آداب شکار روباه» به کارگردانی محمد شاکری تقدیر شد.
▪︎ مراسم نکوداشت فرهاد آئیش همزمان با افتتاح نمایش «به یک قاتل ساده نیازمندیم» در عمارت نوفل‌لوشاتو برگزار گردید.
▪︎ شماره جدید ماهنامه تخصصی «نمایش» با محوریت تئاتر پست‌مدرن و یادنامه استادان فقید این هنر منتشر شد. این شماره شامل مقالاتی از صاحب‌نظران داخلی و بین‌المللی است.
▪︎ حسین مسافر آستانه به عنوان دبیر نخستین جشنواره ملی تئاتر «ستاره ناهید» منصوب شد. این جشنواره شهریور ۱۴۰۴ در استان گیلان برگزار خواهد شد.
▪︎ جشنواره بین‌المللی تئاتر «نوروز» در تاجیکستان به کار خود پایان داد. در مراسم اختتامیه که با حضور معاون نخست‌وزیر و وزیر فرهنگ تاجیکستان برگزار شد، از گروه نمایش ایرانی «آداب شکار روباه» به کارگردانی محمد شاکری تقدیر شد. این گروه در بخش پایانی مراسم، اجرای کوتاه «حاجی فیروز» را ارائه داد که با استقبال گرم حاضران روبرو شد. نمایش ایرانی در طول جشنواره نیز مورد توجه مخاطبان قرار گرفته بود.
▪︎ فراخوان ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر بغداد (۱۸ تا ۲۴ مهر ۱۴۰۴) و هشتمین جشنواره تئاتر منطقه‌ای ساوالان (شهریور ۱۴۰۴) منتشر شد.
▪︎ نمایش «شاه لیر، روایتی آهنگین» به کارگردانی الیکا عبدالرزاقی از ۲۱ اردیبهشت در تئاتر شهر روی صحنه می‌رود. این اثر با بازی جمعی از هنرمندان شناخته شده تئاتر اجرا خواهد شد.
▪︎ هشتمین جشنواره تئاتر منطقه‌ای ساوالان در دو بخش صحنه‌ای و خیابانی برگزار می‌شود. این رویداد ویژه هنرمندان شهرستان‌های مشگین‌شهر، نمین، نیر و سرعین است و توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل و با همکاری انجمن هنرهای نمایشی استان برگزار خواهد شد. جشنواره با اهداف پیشرفت هنر نمایش، کشف استعدادها و ایجاد رقابت سالم میان گروه‌های نمایشی برنامه‌ریزی شده و قرار است در شهریور ۱۴۰۴ در مشگین‌شهر برگزار شود.
▪︎ نشست «کتاب و نمایش» با حضور شهرام کرمی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. این نشست پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت در غرفه انتشارات نمایش برگزار گردید. کرمی، نویسنده و نمایشنامه‌نویس شناخته شده، در این جلسه درباره اهمیت انتشار نمایشنامه‌های الگو و بازتاب زندگی شخصیت‌ها و تاریخ معاصر ایران در نمایشنامه‌ها صحبت کرد. از آثار معروف او می‌توان به «روزها در راه»، «خورشید کجاست» و «اتوبان سکوت» اشاره کرد.
▪︎ هیئت داوران بخش تئاتر صحنه‌ای بیست و ششمین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر ۱۰ اثر را برای بخش مسابقه انتخاب کردند. از میان بیش از ۸۰ اثر ارسال شده، نمایش‌هایی همچون «تابوت‌ها رو زمینن، تابوت‌ها رو هوان» از تهران، «این آدم‌های غریب» از شیراز، «ناروبن» از یزد و «سوزنبان» از اصفهان به بخش مسابقه راه یافتند. این جشنواره از ۳۱ اردیبهشت تا ۳ خرداد در خرمشهر و آبادان برگزار خواهد شد و شامل بخش‌های مختلفی از جمله تئاتر صحنه‌ای، خیابانی و کودک و نوجوان است.
▪︎ کمدی کلاسیک «جعفرخان از فرنگ برگشته» به کارگردانی الهام ذوالفقاریان از ۲۱ اردیبهشت در تماشاخانه سنگلج اجرا می‌شود. این نمایشنامه نوشته حسن مقدم از آثار ماندگار تئاتر ایران محسوب می‌شود.
▪︎ نمایش «پینوکیو» به کارگردانی داود زارع تا ۲۶ اردیبهشت در تالار هنر ادامه خواهد داشت. این نمایش با استقبال خانواده‌ها مواجه شده و تمدید شده است.
“سپاس از همراهیتان”
